اقتصادآنلاین - هانا پاکمند؛ اعطای مجوز فعالیت در اغلب کشورها در دو مرحله ثبت نزد نهاد ناظر و عضویت در یکی از نهادهای خودانتظام (بورسها) صورت میگیرد. به طور کلی نظام مجوز دهی در کشورها، نظامی واحد است که تمامی مجوزها با ویژگیهای مشخص اعطا میشود. یعنی در بسیاری از کشورها، مجوزی بهعنوان مجوز کارگزاری وجود ندارد بلکه مجوزی تحت عنوان مجوز خدمات بازار سرمایه وجود دارد که در آن شرایط و الزامات عضویت مشخص شدهاست.
برای مثال گزارشهای آماری در ایران حاکی از آن است که بیش از یک دهه از آخرین باری که سازمان بورس و اوراق بهادار تهران به یک متقاضی تاسیس کارگزاری مجوز اعطا کرد، میگذرد. با روی آوردن مردم به بازار سرمایه، با وجود تغییراتی در رفتار کارگزاریها، همچنان مشکلات عدیدهای ظهور و بروز یافت که مردم را با مشکلاتی جدی روبهرو کرد. در ادامه به فرآیند اعطای مجوز کارگزاریهای بورسی در کشور مالزی پرداخته میشود.
فرایند اعطای مجوز کارگزاری در مالزی
قانون بازارها و خدمات بازار سرمایه در سال ۲۰۰۷، قاعده مجوزدهی واحدی را برای نهادهای مالی بازار سرمایه ایجاد نمودهاست. به طور کلی این قاعده دو نوع مجوز را مصوب نمودهاست: ۱) مجوز خدمات بازار سرمایه (CMSL[۲])
۲)مجوز نمایندگی خدمات بازار سرمایه (CMSRL[۳])
مجوز خدمات بازار سرمایه مجوزیاست که به اشخاص حقوقی اعطا میشود و مجوز نمایندگی خدمات بازار سرمایه مجوزی است که به اشخاص حقیقی از جانب شخص حقوقی اعطا میشود.
طبق این قاعده جدید، هر نهاد مالی با اخد تنها یک مجوز میتواند یک یا چند مورد از فعالیتهای تحت نظارت از قبیل معامله مشتقات، مدیریت صندوق، معامله طرحهای بازنشستگی خصوصی و ... را داشته باشد.
بر اساس اختیارات نهاد ناظر مالزی در اعطای مجوز، کمیسیون اوراق بهادار (SC) معیارهایی برای تشخیص شایستگی شرکتها و افراد تعیین نمودهاست. برخی از این معیارها عبارتند از: راستی آزمایی، توانایی بر اجرای وظایف به صورت کارا، صادقانه و منصفانه، وضعیت مالی، وجهه، یکپارچگی و روایی مالی.
طبق قاعده ذکر شده افرادی که در مالزی درخواست مجوز میکنند، باید از الزامات و شایستگیهایی همچون ۱. الزامات سازمانی، ۲. ترکیب سهامداران، ۳. کفایت منابع مالی و ۴. الزامات مربوط به صلاحیت نمایندگان برخوردار باشد.
۱. الزامات سازمانی
افرادی که درخواست مجوز خدمات بازار سرمایه (CMSL) را دارند باید مدل کسب و کار و چارچوب فعالیتهایی که قصد انجام آنها را دارد، همراه با درخواست تقاضا، به کمیسیون اوراق بهادار ارائه کند. به عباتی این افراد باید اثبات کنند که توانایی انجام اموری چون سیاست مدیریت ریسک، سیاست مدیریت تضاد منافع و ... را دارا هستند.
اعضای هیأت مدیره، مدیرعامل، مدیران و سهامداران کنترلی باید از معیارهای صلاحیت و شایستگی برخودار باشند. دارنده مجوز خدمات بازار سرمایه موظف است قبل از راهاندازی کسب و کار جدید یا تصاحب سهام یا منافع شرکت درون یا خارج از مالزی که مربوط به فعالیتهای بازار سرمایه محور است، مجوز کمیسیون اوراق بهادار را اخذ نماید.
تمامی دارندگان CMSL، شامل بانکهای سرمایهگذاری، برای انتصاب مدیرعامل باید موافقت کمیسیون اوراق بهادار را کسب نمایند. همچنین دارندگان این مجوز، برای انجام هر یک از فعالیتهای تنظیم شده حداقل باید دو شخص دارنده SMSRL در اختیار داشته باشد.
۲. ترکیب سهامداران
غیر از الزام موجود برای بانکهای سرمایهگذاری که حداقل ۳۰درصد از سهامداران آن باید مالزیایی باشند، الزام خاص دیگری برای سهامداری شرکتهایی که فعالیت تنظیم شده را انجام میدهند وجود ندارد.
همچنین اگر متقاضی مجوز، شرکتی است که صرفاً اشخاص حقیقی مالیکت آن را در اختیار دارند و قصد مدیریت صندوق سرمایه را دارند باید هر دو نفر باید حداقل ۱۰سال سابقه فعالیت مرتبط در بازار سرمایه داشته باشند و حداقل یکی از آنها ۵سال تجربه مستقیم در زمینه مدیریت پرتفو داشته باشد.
۳. کفایت منابع مالی
متقاضی موظف است حداقل الزامات مالی برای انجام فعالیتهای تنظیم شده را تامین نماید. برای مثال حداقل الزامات مالی برای بانک سرمایهگذاری عبارت است از سرمایه نقد ۲میلیارد رینگیت مالزی در گروه بانکی، نسبت کفایت سرمایه الزامی و سرمایه الزامی که از سوی بانک مرکزی مشخص میشود و ... .
۴. الزامات مربوط به صلاحیت نمایندگان
افرادی که کاندید مناصب مدیریتی در نهاد مالی میشوند باید حداقل ۲۱سال سن داشته باشند. این افراد باید از صلاحیت و شایستگی لازم برخوردار باشند تا منعی برای اجرای نقش مربوطه نداشته باشند. همچنین قبل از انتصاب موافقت اولیه کمیسیون باید اخذ شود.
[۱] منبع:بررسی الزامات اعطای مجوز کارگزاری در کشورهای منتخب؛ مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، گروه بازارها و ابزارهای مالی؛ شهریور ماه ۱۳۹۹
[۲] Capital Market Services License
[۳] Capital Market Services Representative’s License